Voor jouw toekomst

Ben jij digitaal in balans?

Digitale media zijn overal. Je gebruikt ze waarschijnlijk dagelijks: voor school, te chillen of om in contact te blijven met je vrienden. Maar hoe zorg je ervoor dat je niet te veel tijd online doorbrengt?

Lang stilzitten terwijl je gamet of TikTok checkt is bijvoorbeeld niet zo goed voor je. En als je digitale mediagebruik problemen oplevert op school, thuis of met je vrienden, is dat ook niet fijn. Digitale balans gaat over het zó indelen van je tijd dat je je er goed en gezond bij voelt, met én zonder digitale media. Benieuwd hoe andere jongeren online in balans zijn? Bekijk het filmpje hieronder.

Hoe beïnvloeden digitale media jou?

We gebruiken allemaal digitale media. Ze zijn overal en de hele dag beschikbaar. Digitale media kunnen je lichamelijke, sociale en mentale gezondheid beïnvloeden en het is belangrijk dat je je op alle vlakken goed voelt.

Lichamelijke gezondheid gaat over of je genoeg slaapt en beweegt en niet te veel stil zit. Sociale gezondheid gaat over of je genoeg tijd hebt met anderen, maar ook genoeg tijd voor jezelf. Mentale gezondheid gaat over of je lekker in je vel zit en of je een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning hebt. Digitale media spelen bij al deze dingen een rol en hebben invloed op hoe jij je voelt.

Dus: een gezonde digitale balans is voor iedereen, overal en de hele dag belangrijk.

Hoe gezond ben jij online? Doe de test van Kidsweek

Voordelen

Digitale media kunnen je helpen om lichamelijk, sociaal en mentaal beter in je vel te zitten.

1.Lichamelijk

Je kunt digitale media gebruiken om meer te bewegen, bijvoorbeeld met games die je bewegend moet doen (zoals Nintendo Switch Sports of Pokémon GO), met filmpjes van work-outs of met sport-apps.

2.Sociaal

Digitale media kunnen je helpen om contact te hebben met anderen. Je kunt nieuwe mensen leren kennen, of contact hebben met vrienden die je al hebt. Je kunt samen (online) gamen, je kunt met elkaar appen, of via sociale media delen waar je mee bezig bent en reageren op wat anderen doen. Maar je kunt digitale media ook gebruiken om even een moment voor jezelf te hebben, zonder andere mensen om je heen.

3.Mentaal

Digitale media helpen je ontspannen, zoals bij een film, muziek of game. Maar ze kunnen je ook uitdagen! Je kunt creatief zijn met digitale media door bijvoorbeeld een mooie foto te maken of je kunt nieuwe dingen leren over bijvoorbeeld andere landen of je favoriete dier. Ontspanning en inspanning zijn allebei belangrijk voor je mentale gezondheid.

Nadelen

Als je te veel digitale media gebruikt kan dit ook slecht zijn voor je gezondheid. Zo blijft er minder tijd over voor belangrijke dingen, zoals schoolwerk, sporten en afspreken met vrienden. Deze activiteiten zorgen ervoor dat je je goed voelt!

1.Lichamelijk

Als je digitale media gebruikt, zit je vaak stil, zoals bij Snapchatten op de bank of werken op je laptop voor school. Lang achter elkaar (stil)zitten is niet goed voor je. Je kunt last krijgen van je spieren en je botten. En als je zit, ben je niet aan het bewegen. Bewegen is goed voor je gezondheid.

Laat op de avond digitale media gebruiken kan ook invloed hebben op je slaap. Als je vlak voor het slapen nog op een scherm kijkt, wordt je brein wakker gehouden door het felle licht. Dit zorgt ervoor dat je minder snel in slaap valt. Ook kan spannende of leuke content ervoor zorgen dat je hoofd nog te druk is om te gaan slapen. Slaap heb je alleen wel nodig om je goed te voelen.

2.Sociaal

Het kan zijn dat je nog maar weinig in het echt afspreekt met vrienden, omdat je te veel tijd aan digitale media besteedt. Of wanneer je hebt afgesproken met een vriend(in), jullie alleen op je telefoon kijken en nauwelijks met elkaar praten. Het kan ook andersom: digitale media kunnen ervoor zorgen dat je niet genoeg tijd voor jezelf neemt. Omdat je het gevoel hebt dat je altijd online moet zijn en op je vrienden moet reageren.

3.Mentaal

Digitale media kunnen je afleiden, bijvoorbeeld tijdens het huiswerk maken, omdat je dan berichtjes of meldingen op je telefoon krijgt. Ook kun je je eigen leven minder leuk vinden door de toffe en soms jaloersmakende foto’s die je op sociale media van anderen ziet. Dit kan ervoor zorgen dat je minder lekker in je vel zit, en dus een minder goede mentale gezondheid hebt.

Hoe zit het met jouw digitale balans? Doe de zelftest op digitalebalans.nl

Hoe zit het bij jou?

  • Hoeveel uur per week maak je gebruik van digitale media? Zorgt je digitale mediagebruik er soms voor dat je minder tijd voor andere dingen hebt die belangrijk zijn voor je gezondheid? Hoe zou je dat willen veranderen?
  • Doe je weleens iets helemaal zonder telefoon? Hoe lang duurt dat dan? Mis je je telefoon dan?
  • Spreek je wel eens met je vrienden of familie of om jullie telefoons niet te gebruiken als jullie samen zijn? Hoe voelt dat dan?

Aan de slag

🤸Lichamelijk

Bedenk een activiteit die je mét digitale media kunt doen, maar waarbij je niet stilzit. Voer deze activiteit uit, eventueel samen met iemand anders. Denk bijvoorbeeld aan een videogame die je bewegend moet doen, een dansfilmpje dat je probeert na te doen, of een mooie foto die je buiten gaat maken.

🤝Sociaal

Stel aan een vriend of vriendin voor om een online moment om te zetten in een offline moment. Stel aan een vriend(in) voor om in plaats van jullie 51-ste Snapstreak vol te houden, een 50-dagen Snapstreak feestje te organiseren bij een van jullie thuis 🙂

🧠Mentaal

Leg je telefoon eens weg als je een film of serie gaat kijken. Dan word je er niet door afgeleid, kun je helemaal opgaan in het verhaal en lekker meeleven en ontspannen.

Doe de quiz

Heb je het dossier goed gelezen en begrepen? Doe de quiz!

Meer weten?

Bronnen

Bij het schrijven van dit dossier zijn de volgende bronnen gebruikt:

Partners

Het Trimbos-instituut onderzoekt en deelt kennis over geestelijke gezondheid (GGZ), mentale veerkracht, verslaving, alcohol, roken, drugs, gamen en gokken.


Voor leraren
  • Wil je het gesprek over bovenstaande video’s ‘Wat is jouw schermtijd?’ en ‘Hoe blijf jij online in balans’ aangaan in de klas? Gebruik dan deze lesbrieven voor handige tips:
    Lesbrief: Wat is jouw schermtijd?
    Lesbrief: Hoe blijf jij online in balans?
  • Speel de MediaMasters ThemaMissie over gezondheid
  • Van 7 t/m 14 november 2025 is het de Week van de Mediawijsheid met als thema dit jaar digitale balans. Benieuwd naar de tips en andere materialen die je kunt gebruiken? Meer informatie
  • Het is belangrijk om jonge kinderen op een gezonde manier te leren omgaan met digitale media. Wil je op school meer aandacht besteden aan een gezonde digitale balans? Helder op School (Trimbos-instituut), hét preventieprogramma voor het onderwijs biedt een integrale aanpak om leerlingen of studenten bewust te maken van (o.a.) een gezonde digitale balans. Meer informatie
  • Werk jij in het primair onderwijs en ben je benieuwd hoe je zorgt voor meer beweging in de schooldag? Kijk op het (gratis) Bewegend Leren-platform, ontwikkeld door Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport & Bewegen in opdracht van het ministerie van VWS. Het platform biedt je inzicht in het belang van bewegen op school en de voordelen van bewegen. Daarnaast vind je op het platform concreet aanbod van bewegend leren en beweegtussendoortjes. Meer informatie
Voor ouders
  • Van 8 t/m 15 november 2024 is het de Week van de Mediawijsheid en gaat dit jaar over goed en gezond schermgebruik. Benieuwd naar de tips ? Meer informatie
  • Welke rol spelen digitale media in jouw leven? Ga hierover samen in gesprek. Speciaal voor ouders en opvoeders en hun kinderen van 12 tot 16 jaar heeft het Trimbos-instituut het Digitale Balans kaartspel gemaakt, om samen in gesprek te gaan over het gebruik van digitale media.